De overgang van de zomer naar de herfst brengt bij mij altijd gemengde gevoelens naar boven. Dankzij de warme temperatuur kun je nog heerlijk genieten van het buitenleven, maar ook merk je al dat de dagen korter worden en de buien frequenter. Binnenkort gaan we helaas de ramen en deuren weer sluiten en zetten de verwarming een standje hoger. Ik heb gelezen, dat door de oplopende energieprijzen dit financieel een flinke tegenvaller kan opleveren. Aangezien ieder nadeel ook altijd wel ergens een voordeel heeft, begon ik mij daarom af te vragen of dit niet het moment is om te gaan investeren in een duurzamer huis via bijvoorbeeld energieopwekking met zonnepanelen. Stel dat de kosten van een zonnepaneel gelijk blijven of dalen en de opgewekte energieopbrengst meer euro’s opbrengt, dan is de investering automatisch interessant. Ook kreeg ik een advertentie in de brievenbus, waarbij werd gesteld dat zonnepanelen een goed alternatief zijn voor sparen. Het antwoord op deze stelling is wat mij betreft nee, maar er zit ook een iets genuanceerdere kant aan het verhaal, waardoor ik in de toekomst zonnepanelen overweeg.

Stel dat je een dure tegenvaller hebt, bijvoorbeeld je auto moet ineens worden vervangen. Je hebt direct geld nodig, maar je spaarrekening is niet toereikend. Ineens weet je het. Je klimt op het dak van je huis en maakt een foto van je zonnepanelen. Vervolgens plaats je op marktplaats een advertentie voor je tweedehands zonnepanelen. Dit is natuurlijk een belachelijk voorbeeld, maar het geeft voor mij aan, waarom investeringen in een duurzaam huis geen alternatief zijn voor sparen. Het doel van spaargeld is het opvangen van tegenslagen. Dit zou gebruikt moeten worden als buffer voor dure tegenvallers of periodes met minder inkomsten. Als je dit principe toepast, dan is de rente die je op spaargeld krijgt irrelevant. Het doel van dit potje is niet om rendement te maken, maar om je zekerheid te verschaffen op de korte termijn. Bij veel mensen zie ik echter, dat ze meer buffer hebben dan wat ze ooit redelijkerwijs op de korte termijn nodig hebben. Geld, wat jarenlang op een spaarrekening staat en minder waard wordt door de lage rentevergoeding, vermogensbelasting en inflatie. Het echte probleem is dat we dit vermogen, waar we veel tijd voor hebben geïnvesteerd, niet aan het werk zetten voor de lange termijn. Dat dit geld ons later in het leven extra vrije tijd kan opleveren, ontnemen wij ons hierdoor. 

Als je het puur financieel benaderd, dan zou je een investering in zonnepanelen moeten vergelijken met alternatieven, die dezelfde looptijd hebben. Welk rendement zou je kunnen maken, als je bijvoorbeeld aandelen koopt van een bedrijf dat zonnepanelen maakt of installeert. Een zonnepaneel gaat ongeveer 25 jaar mee. De opbrengsten over deze periode zijn lagere energiekosten en soms een terugleververgoeding. Daarnaast heb je onderhouds- en afschrijvingskosten. Deze laatste worden vaak vergeten, maar zijn wel belangrijk, omdat de installatie na verloop van tijd niets meer waard is. Als je daarentegen 25 jaar in een bedrijf investeert, dan ontvang je jaarlijks dividend en heb je de mogelijkheid om de aandelen weer te verkopen. Deze verkoopprijs is na zo’n lange periode meestal flink hoger dan de aanschafprijs. Dit komt, omdat een goede onderneming blijft investeren in haar dienstverlening en producten, waardoor ze steeds waardevoller wordt. Als je je investering over meerdere bedrijven spreidt, dan neemt de kans dat je kunt profiteren van deze waardestijging alleen maar toe. Een belangrijk verschil is dus, dat aandelen steeds meer waard worden en je zonnepanelen steeds minder. Als je alle opbrengsten en uitgaven van zonnepanelen of andere duurzaamheidsinvesteringen zou afzetten tegen ‘echte’ alternatieven, dan is het objectieve oordeel vrijwel altijd, dat het op dit moment niet interessant is.

Daarnaast is een belangrijk risico het overheidsbeleid. Een groot probleem van duurzame energie is, dat we het meestal opwekken als we het niet nodig hebben. De energie moet ergens worden opgeslagen en dat is duur. In de toekomst kunnen we wellicht onze auto’s als buffer gebruiken, maar dit is nu nog geen gemeengoed. Om het energienetwerk in stand te houden en energie op te slaan, heft onze overheid belasting op energie. Het merendeel van de energiekosten bestaat zelfs uit belasting. Wanneer je nu zelfstandig energie opwekt, dan stelt de salderingsregeling van de overheid, dat je ook de belasting terugkrijgt over iedere geleverde kilowatt energie. In de nabije toekomst gaat dit veranderingen. Dan ga je wel belasting betalen over energie die je afneemt, maar krijg je dit niet meer terug als je levert. Aangezien gebruik en afname meestal niet samenvallen, worden zonnepanelen daarmee een stuk minder interessant.

Een reden, waarom ik toch zonnepanelen overweeg, is dat ik graag wil participeren in een duurzame wereld. Ik ben hier niet alleen in en daarom zie je ook steeds meer aanbieders van beleggingsproducten hierop inspelen. Wat je wel ziet is dat bij de meeste van dit soort producten het duurzaamheidsgehalte nogal discutabel is. Ik kwam laatst bijvoorbeeld een duurzaam fonds tegen, waar ook bedrijven als Coca-Cola en PepsiCo in zaten. Nu zullen deze bedrijven vast aan duurzaamheid doen, maar hun rol op het gebied van gezondheid is toch enigszins discutabel. De realiteit is dat 100% duurzaam investeren nog best lastig is. Bij lokale duurzaamheidsalternatieven is dit vaak iets simpeler, doordat je direct het effect kunt zien. Je huis wordt comfortabeler en met bijvoorbeeld een elektrische auto stoot je geen vervuilende gassen uit in de omgeving. De kanttekening hierbij is wel vaak dat de productie van onze duurzaamheid, soms extreme vervuiling in andere landen leidt. Rijd jij hier in een ‘schone auto’, waarvoor in Afrika kinderen in een mijn werken om de grondstoffen te delven. Gelukkig is er voor dit dilemma steeds meer aandacht en vooral transparantie, waardoor je makkelijker voor echt duurzaam kunt kiezen.

De tweede reden, waarom ik duurzaamheidsinvesteringen overweeg, is omdat het op de lange termijn rendabeler wordt. Daarnaast ben ik ook zeker bereid een lager rendement te accepteren, als dit leidt tot een betere wereld. Bij de meeste duurzaamheidsinvesteringen zie ik echter vaak geen of een negatief rendement. De vraag is dan of dit niet meer een goed doel is, in plaats van een investering. Als je vermogen niet groeit, net zoals met sparen, dan betekent dit dat je meestal veel langer door moet werken om ooit te kunnen stoppen met werken. Als je bereid bent een aantal concessies te doen op het gebied van je duurzaamheidsprincipes, dan zijn er gelukkig steeds meer mogelijkheden. Het zijn opties, waarbij je significant meer rendement maakt dan met je spaargeld, meer zekerheid hebt over je financiële toekomst en een steentje bijdraagt aan een betere wereld. Het gevolg is alleen wel dat je soms onbedoeld een klein deel van je vermogen in Coca-Cola investeert. Als jij wilt weten welke (duurzame) investeringsopties voor jou geschikt zijn, dan kom ik graag met je in contact.