Gedurende april, de maand van de financiële geletterdheid, geef ik tips hoe je je kinderen kan voorbereiden op een leven met geld. Vandaag pubers, zeker niet de makkelijkste doelgroep om te bereiken. De afgelopen jaren heb veel ervaring opgedaan in het lesgeven, waarbij tieners meestal de doelgroep waren. Uit de gesprekken met deze jongvolwassenen weet ik dat zij weinig tot niet met hun ouders over geld praten. Daarbij denk ik dat mijn tips voor vandaag vooral voor jou als ouder zijn bedoeld.

Tieners worden tegenwoordig meer dan ooit tevoren geconfronteerd met mensen die het beter lijken te hebben dan zijzelf. Sociale media zijn voor jongeren een belangrijke bron geworden voor hun (geld)beslissingen. Wat daarbij natuurlijk aanspreekt zijn verhalen over heel snel rijk worden. Ik realiseer mij terdege dat ik ook via deze kanalen probeer om mensen wakker te schudden over de financiële keuzes die ze hebben. Wat ik alleen niet beloof is dat je snel rijk kan worden door met mij te werken. Bij dat soort beloftes, is namelijk al vaak genoeg bewezen dat alleen de persoon die dit advies geeft er beter van wordt. De economische geschiedenis staat ook vol met financiële zeepbellen, waarbij er sterke overeenkomsten zijn met de huidige cryptomarkt. Als financieel planner help ik klanten om een plan te maken voor de toekomst. Voorspellingen over de financiële toekomst worden in dit proces gebaseerd op het verleden. Wat namelijk wel bekend is, is dat het verleden zich vaak herhaald. Iedereen die ouder is twintig jaar heeft nu al twee keer in zijn leven een periode van groei meegemaakt en één recessie. Ik heb geen idee wanneer de volgende recessie zich gaat aandienen, maar dat hij komt lijkt mij een zekerheid. De afgelopen periode stonden er regelmatig interviews met jonge beleggers in de krant die nog nooit een daling van hun aandelen hadden meegemaakt. Voor mij was dit een teken van een enorm gebrek aan kennis en ervaring.  Het belangrijkste wat ik je als ouder wil adviseren is om de financiële sparringpartner van je kind te worden. Jij hebt immers al vele malen meegemaakt wat zij nu ervaren. Ook kan je ze helpen met het vergaren van de juiste informatie. Graag wil ik je een handvat geven hoe je dit kan doen, zelfs als je zelf niet alle antwoorden hebt.

1. Geef geen advies aan je kind. Jouw financiële ervaring maakt dat je bepaalde overtuigingen hebt ontwikkeld. Door te zeggen dat iets toch niet gaat werken of risicovol is, ga je juist je kind afstoten. In plaats daarvan probeer je alleen vragen te stellen en ze te helpen met het vergaren van de juiste informatie. Ook ben ik vaak gewoon oprecht nieuwsgierig. Bij beleggingen stel ik vaak de volgende vragen:
   • Op basis van welke informatie heb je je beslissing gebaseerd?
   • Van wie komt deze informatie?
   • Waarom deelt deze persoon de informatie met jou?
   • Welk rendement verwacht je en waar is dat op gebaseerd?
   • Wanneer ga je verkopen?
   • Hoeveel tijd spendeer je aan je investering?

Als je te maken hebt met een ‘snel rijk’ worden oplossing, dan ben ik ervan overtuigd dat je door simpele en kritische vragen te stellen je kind kan laten inzien wat het risico is, of in ieder geval waar ze meer onderzoek moeten doen. De laatste vraag vind ik ook altijd erg leuk, omdat veel tieners soms urenlang op hun telefoon zitten om de financiële sociale media bij te houden rondom hun investeringen. Ik laat ze dan altijd even uitrekenen wat ze in die tijd met een baantje hadden kunnen verdienen. Maar wat nu als ze je vragen naar een alternatief. Hoe pak je dat dan aan, als je zelf weinig ervaring hebt met bijvoorbeeld investeren?

2) Geld is een middel, geen doel. Het doel van mijn financiële advies is altijd dat mijn klanten kunnen leven zoals zij graag willen. Ook jouw tiener heeft dromen. Vaak heel veel zelfs. Ongeacht of dat een wens materieel of immaterieel is, geld kan vrijwel altijd een bijdrage leveren. Eén van de beste uitspraken die ik de afgelopen periode heb gehoord is:

Geld vergroot alles

Het is een uitspraak die je kan makkelijk kan koppelen aan de ellende die er nu in Oekraïne is, maar ik zie hem juist ook dat we geld voor de goede zaak kunnen gebruiken. Mijn advies is daarom om regelmatig je kind te vragen wat zijn dromen zijn? Wat wil hij graag worden? Wat wil hij graag doen? Als ik terugkijk op mijn leven, dan heb ik er best wel spijt van dat ik niet een jaar ben gaan reizen na de middelbare school. Omdat ik mijzelf deze vraag heb gesteld, heb ik mijzelf gerealiseerd dat ik dit nog steeds wil. Het maakt dat ik bijvoorbeeld mijn bedrijf zo probeer in te richten, zodat het over een tijdje kan blijven functioneren als ik niet in Nederland ben. Ook kost reizen natuurlijk geld en moet je hier bepaalde keuzes voor maken. Eigenlijk geldt dit net zo goed voor je kind. Stel dat jouw kind ook zou willen reizen, dan zie ik dit als een geweldige kans om met je kind over geld te praten. Hoeveel geld heb je nodig voor zo’n reis? Hoe ga je dit verdienen? Wat doe je met je geld, zodat je de zekerheid hebt dat je genoeg hebt? Mijn ervaring hierin is, dat de oplossing meestal heel logisch is als je weet wat het doel is.

3) Wat is jouw money mindset? Tegenwoordig wordt er veel gesproken en geschreven over je money mindset en hoe dit je financiële positie kan verbeteren. Meestal kopieer je onbewust de overtuigingen van je ouders. Denk maar eens terug naar hoe er vroeger bij jou thuis werd gesproken over geld? Werd er überhaupt over geld gesproken? En hoe werkt dit nu bij jou thuis met je kinderen. In veel gezinnen wordt er helemaal niet over geld gesproken en als het al gebeurt, dan zijn de kinderen er niet bij. Welk voorbeeld geef je dan, als je weet dat jouw kinderen je geldgedrag grotendeels zullen kopiëren. Als kinderen verkeerde beslissingen nemen met geld, dan zijn de consequenties vaak wel te overzien. Het probleem is alleen dat het vaak wel blijvend je gedachtes over geld beïnvloed. Om je kinderen goed voor te bereiden op de financiële keuzes in hun leven, zou ik daarom geldvragen zo weinig mogelijk ‘geheim’ houden.

Zijn bovenstaande tips niet alleen van toepassing zijn voor je kinderen, maar ook op jouw situatie? Dan word ik graag jouw sparringpartner. Als lezer van deze waardebrief bied ik je daarom graag een gratis sessie aan, waar ik laat zien hoe geld je in staat kan stellen om te worden wat je wil.